In het rapport beschrijven we ontwikkelingen in tentoonstellingen en de totstandkoming daarvan. Voorts duiden we deze ontwikkelingen en signaleren we kansen om nog meer kennis over voormalig Nederlands-Indië bij een breed publiek te bezorgen.
In het rapport concluderen we onder andere dat het museale landschap rondom de geschiedenis van voormalig Nederlands-Indië heel levendig is. Bij bijna alle geraadpleegde musea is er momenteel of in de afgelopen jaren sprake van fundamentele vernieuwing van hun exposities. Daarbij sluiten ze aan op maatschappelijke ontwikkelingen en nieuwe maatschappelijke perspectieven op de geschiedenis.
Alle musea hechten groot belang aan het begrip ‘meerstemmigheid’. Ze geven invulling aan dit begrip door persoonlijke verhalen te vertellen van mensen die de geschiedenis hebben ‘meegemaakt’. Door zorgvuldige selectie van deze persoonlijke verhalen wordt getracht recht te doen aan de complexiteit van de geschiedenis en de diversiteit aan menselijke ervaringen. Meerstemmigheid wordt opgevat als ‘meerdere stemmen naast elkaar’. Met deze interpretatie van meerstemmigheid wordt niet altijd de scherpte gezocht; het kritische perspectief ontbreekt soms.
Het Indonesische perspectief is minder goed vertegenwoordigd in de exposities. Dit heeft ook te maken met beperkingen in collecties: collecties zijn vaak gericht op het koloniale perspectief of dat van repatrianten, terwijl voor het Indonesische perspectief minder bronnen beschikbaar zijn.
Musea merken ook dat er bij scholen soms minder vraag is naar exposities over voormalig Nederlands-Indië. Scholen gaan, bijvoorbeeld wanneer ze het over de Tweede Wereldoorlog hebben, liever op zoek naar verhalen over Jodenvervolging, concentratiekampen en onderduiken. Voor Nederlands-Indië is dan minder aandacht. Sterkere inbeddding van deze geschiedenis in het onderwijs zal musea helpen om hun aanbod aan scholen te ‘verkopen’.
Volgens verschillende musea zou de koloniale geschiedenis meer geïntegreerd moeten worden in het grote plaatje van de Nederlandse geschiedenis. Musea die zich niet actief richten op koloniale geschiedenis maar wel op de Nederlandse of regionale geschiedenis of op een bepaald thema zouden dit verhaal vaker in hun presentatie moeten opnemen, waardoor de geschiedenis van voormalig Nederlands-Indië meer ‘mainstream’ wordt.